กินเลี่ยงปวดศีรษะ
อาหารกับอาการปวดศีรษะ
ทุกคนในโลกนี้ต่างเคยมีอาการปวดศีรษะกันมาแล้วทั้งนั้น
ไม่มีใครที่ไม่เคยปวดศีรษะมีปัจจัยมากมายที่ทำให้ปวดศีรษะ อาทิ
การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ
แสงแดดจ้าเกินไปหรือการประจำเดือนของสตรีก็ทำให้ปวดศีรษะได้เหมือนกัน แต่ปัญหากลุ่มนี้แก้ไขค่อนข้างยากปัญหาที่ทำให้ปวดศีรษะแล้วแก้ไขได้ง่ายที่สุดก็เห็นจะเป็นปัญหาที่มาจากอาหารการกิน
นายแพทย์เดวิด
บุชโฮลซ์ (David W. Buchholz)
ผู้อำนวยการคลินิกให้คำปรึกษาด้านประสาทวิทยา โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยจอนส์ฮอปกินส์ แห่งสหรัฐอเมริกาบอกว่าบอกวิธีง่ายๆในการแก้ไขปัญหาปวดศีรษะที่เกิดจากอาหารคือเลี่ยงหรือลดอาหารเหล่านั้นเสีย
ฟังดูมีเหตุผลดีแต่ออกจะเป็นคำแนะนำที่ออกจะกำปั้นทุบดินเกินไป
อันที่จริงคำแนะนำง่ายๆอย่างที่ว่านี้มักเป็นเรื่องที่เราคาดไม่ถึงเพราะอาการปวดศีรษะจากอาหารเป็นเรื่องที่มีผู้คนมักจะมองข้ามหือไม่เคยทราบมาก่อน
สารเคมีในอาหารก่ออาการปวดศีรษะ
อาหารทุกชนิดล้วนมีองค์ประกอบทางเคมีที่ซับซ้อน มีสารเคมีมากมายในอาหารที่ก่อปัญหาทำให้ปวดศีรษะได้ง่ายๆ
เช่น อาหารที่มีสารเคมีพวกไทรามีน (tyramine) และไนไทรต์ (nitrite) ซึ่งมีผลโดยตรงต่อสมองสารเคมีเหล่านี้จะไปกระตุ้นสมองจนทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ
สารเคมีสองชนิดที่เอ่ยชื่อและสารอื่นๆอีกหลายชนิดทำให้เกิดอาการปวดศีรษะได้อย่างไรนั้นสามารถอธิบายได้ง่ายๆดังนี้
สารเคมีจากอาหารจะไปกระตุ้นเส้นประสาทและเส้นโลหิตทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ
ในที่สุดจะส่งผลกระทบต่อสมองจนเกิดอาการปวดศีรษะขึ้นมาได้
สารเคมีบางอย่างอาจไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างสารบางชนิด
อย่างเช่น สารกึ่งฮอร์โมนพวกพรอสทาแกลนดิน (prostaglandin) ขึ้นมา สุดท้ายก็ส่งผลกระทบต่อสมอง ก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะขึ้น
แต่จะปวดศีรษะมากหรือน้อยย่อมขึ้นกับความไวต่อสารเคมีของแต่ละคน
บ่อยครั้งที่สารเคมีทำให้เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองเกิดการหดตัวทำให้เลือดที่ไปเลี้ยงสมองติดขัดจนกระทั่งเกิดอาการปวดศีรษะขึ้น
บางรายอาจมีอาการตาพร่ามัวร่วมด้วย หากจะแก้ไขปัญหาปวดศีรษะในกรณี เช่นนี้จะต้องทราบต้นเหตุเสียก่อนว่าสารเคมีอะไรที่เป็นต้นเหตุเสียก่อนว่าสารเคมีอะไรที่เป็นต้นเหตุและสารเหล่านี้มีอยู่ในอาหาร
จะว่าไปแล้วอาหารแทบทุกอย่างสร้างปัญหาทำให้ปวดศีรษะได้ทั้งสิ้นคนแต่คนมีความไวต่อสารเคมีหรือแพ้สารเคมีแตกต่างกันไป
ยกตัวอย่าง เช่น บางคนดื่มนมก็เกิดอาการปวดศีรษะ บางคนรับประทานอาหารทะเลแล้ว
เกิดอาการวิงเวียน คลื่นไส้ มีไม่น้อยที่ดีดื่มกาแฟไม่ได้
หากดื่มกาแฟเมื่อใดเป็นต้องปวดศีรษะเมื่อนั้น เป็นต้น
นายแพทย์เจมส์
เบรนแมน (James Breneman)
อดีตประธานคณะกรรมการการแพ้อาหารของวิทยาลัยภูมิแพ้อเมริกัน (American College
of Allergy)
เคยกล่าวไว้ว่าสามในสี่ของสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปวดศีรษะข้างเดียวหรือไมแกรนซึ่งถือว่าเป็นโรคปวดศีรษะที่ทนทุกข์ทรมานมากที่สุดโรคหนึ่งนั้นมาจากอาหาร
ดังนั้นหากเลี่ยงหรือลดอาหารที่เป็นสาเหตุได้อาการปวดศีรษะจากไมแกรนก็ลดลงได้
ดร.
ซินเทีย ราดนิตซ์ (Cynthia L. Radnitz)
นักจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยแฟร์ลีดิกกินสัน (Fairleigh Dickinson
University)
สหรัฐอเมริกาเคยทำการวิจัยให้ผลยืนยันว่าผู้ป่วยด้วยโรคไมแกรนร้อยละ 80
ทุเลาจากไมแกรนเพียงเพราะการลดหรืองดอาหารที่ก่อให้เกิดปัญหา
แม้อาหารแทบทุกชนิดจะก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะได้
แต่ลองมาดูกันดีกว่าว่ามีอาหารประเภทไหนบ้างที่แพทย์พบว่าทำให้เกิดอาหารปวดศีรษะได้บ่อยที่สุด
อินทผลัมกับช็อกโกแลต
บันทึกของแพทย์กรีกยุคโบราณที่ชื่อพลินิอุส
(Plinius)
ระบุว่าผลอินทผลัมสดทำให้บางคนเกิดอาการปวดศีรษะได้ ในยุคนั้นยังไม่มีใครทราบว่าอะไรในอินทผลัมสดที่เป็นสาเหตุ
แต่ปัจจุบันนี้เริ่มทราบแล้วว่าในอินทผลัมสดมีโปรตีนที่มีสารพวกเอมีน (amine) เป็นองค์ประกอบ สารกลุ่มนี้กระตุ้นสมองทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ
ในช็อกโกแลตซึ่งเป็นของหวานโปรดปรานของหลายต่อหลายคนมีเอมีนในรูปของเฟนิลเอทิลเอมีน
(Phenylethylaine) เป็นองค์ประกอบอยู่ไม่น้อย
เคยมีรายงานว่าผุ้ป่วยหลายรายรับประทานช็อกโกแลตแล้วจะเกิดอาการปวดตุบๆคล้ายเป็นไมแกรน
บางรายอยากรับประทานให้อร่อยปากสักหน่อยก็ทำไม่ได้เพราะรับประทานไปได้ครึ่งแท่งก็ปวดศีรษะแล้ว
อันที่จริงผู้ที่แพ้ช็อกโกแลตและเกิดอาการไมแกรนนั้นมีไม่มากนัก
ในสหรัฐอเมริกาเคยมีการสัมภาษณ์ผู้ป่วยด้วยโรคไมแกรนจำนวน 490
คนว่าคนเหล่านี้เชื่อว่าอาหารกลุ่มนี้ใดเกิดไมแกรนได้มากที่สุด
ผลปรากฏว่าคนส่วนใหญ่ตอบว่าแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะยิ่งไวน์ มีเพียงร้อยละ 19 เท่านั้นที่ตอบว่าช็อกโกแลต
เคยมีงานวิจัยที่อังกฤษรายงานทราบว่าเมื่อทดลองให้ผู้ป่วยไมแกรนกลุ่มหนึ่งที่เชื่อว่าช็อกโกแลตเป็นสาเหตุของไมแกรนลองรับประทานช็อกโกแลตแท้เปรียบเทียบกับผู้ป่วยไมแกรนอีกกลุ่มที่ได้รับช็อกโกแลตเทียม
ผลปรากฏว่าผู้ที่รับช็อกโกแลตแท้ 5 ใน 8 รายเกิดอาการไมแกรนกำเริบข้นภายในเวลา 22
ชั่วโมง ในขณะที่ผู้ที่ได้รับช็อกโกแลตเทียมไม่เกิดอาการไมแกรนขึ้นเลย
ดังนั้นสรุปว่าช็อกโกแลตก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะให้แก่คนบางคนได้จริง
